Διδακτορική διατριβή με τίτλο: "Διεπιστημονική προσέγγιση για τη βιώσιμη διαχείριση των υδατικών πόρων σε νησιά αντιμέτωπα με ακραίους κλιματικούς κινδύνους. Το παράδειγμα της Νήσου Χίου"
Ο κος Στυλιανός Βουδούρης ξεκίνησε στα μέσα Ιανουαρίου 2024 τη διδακτορική του διατριβή του (PhD) με τίτλο: "Διεπιστημονική προσέγγιση για τη βιώσιμη διαχείριση των υδατικών πόρων σε νησιά αντιμέτωπα με ακραίους κλιματικούς κινδύνους. Το παράδειγμα της Νήσου Χίου". Πρόκειται για ένα τριετές πρόγραμμα, που αποτελεί μέρος και χρηματοδοτείται από τη διεπιστημονική ερευνητική σύμπραξη GeEAUde 3 ερευνητικών φορέων : του Πανεπιστημίου της Avignon (Αβινιόν), του IFP Energies Nouvelles και του INRAE (Γαλλικό Εθνικό Ινστιτούτο Αγρονομικής Έρευνας και Περιβάλλον). Οι ερευνητές που συμμετέχουν στην GeEAUde θα συνεργαστούν για να αντιμετωπίσουν τις απειλές και τις προκλήσεις που σχετίζονται με τους υδατικούς πόρους στην περιοχή της Μεσογείου.
Mε την υποστήριξη της ομάδας της ΔΕΥΑΧ, κατά τη διάρκεια αυτών των 3 ετών, προγραμματίζονται ποικίλες ερευνητικές εργασίες στη Χίο για γεωλογικές και υδρογεωλογικές αναλύσεις. Ο κος Βουδούρης θα περάσει αρκετό χρόνο, και σε διαφορετικά διαστήματα, στο νησί για την συλλογή δεδομένων. Ιδιαίτερη προσοχή θα δοθεί στην ενημέρωση του πληθυσμού της Χίου σχετικά με τον σκοπό του έργου και τα κύρια αποτελέσματα, ώστε να ενημερωθεί το κοινό για τη σημασία και την τρωτότητα των υπόγειων υδατικών πόρων έναντι της κλιματικής αλλαγής και της υπερεκμετάλλευσης, καθώς και των αλληλεπιδράσεων μεταξύ γλυκού νερού και θαλάσσιου περιβάλλοντος στους παράκτιους υδροφορείς. Θα εφαρμοστεί μια ολιστική μεθοδολογική προσέγγιση, συνδυάζοντας διαφορετικούς επιστημονικούς κλάδους και συμμετοχικές δράσεις από την μεριά του πληθυσμού του νησιού. Παρακάτω παρατίθεται μια σύντομη τεχνική περίληψη του διδακτορικού.
Η επίδραση της κλιματικής αλλαγής και της ανθρώπινης δραστηριότητας στην κατάσταση των υδατικών πόρων αποτελεί πλέον ένα σημαντικό κοινωνικό θέμα. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα σε περιβάλλοντα μεσογειακών νησιών, όπου η έλλειψη αποτελεσματικής διαχείρισης σε συνδυασμό με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής οδηγούν στην εξάντληση των υδατικών πόρων, την υποβάθμιση των οικοσυστημάτων και τη δημιουργία συγκρούσεων ως προς τη χρήση του νερού. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για το νησί της Χίου, στο ανατολικό Αιγαίο, το οποίο: 1) αντιμετωπίζει έντονη έλλειψη νερού, 2) υφίσταται ακραία κλιματικά φαινόμενα, και 3) χαρακτηρίζεται από ένα πολύπλοκο υδρογεωλογικό πλαίσιο. Η καλύτερη κατανόηση των υπόγειων υδροσυστημάτων θα μας επιτρέψει να αξιολογήσουμε καλύτερα τους υπόγειους υδατικούς πόρους με σκοπό τη βιώσιμη διαχείρισή τους προκειμένου να αντιμετωπίσουμε τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Η διατριβή αυτή στοχεύει επομένως στην αντιμετώπιση δύο κύριων επιστημονικών θεμάτων: Α) στον χαρακτηρισμό των διαφορετικών υπόγειων υδροσυστημάτων σε σχέση με τη γεωλογική ανομοιογένεια: Είναι απομονωμένα μεταξύ τους; Επηρεάζονται από τις διακυμάνσεις της στάθμης της θάλασσας; Μπορούμε να αξιολογήσουμε την επαναφόρτιση/εκφόρτισή τους (συμπεριλαμβανομένων των υποθαλάσσιων εκφορτίσεων); Πώς μπορούμε να τα διαχειριστούμε με ολοκληρωμένο τρόπο; Β) στην κατανόηση της δυναμικής ανταπόκρισης αυτών των ιδιαίτερα ευαίσθητων συστημάτων σε ακραία γεγονότα: Πώς εντάσσονται αυτά τα γεγονότα σε μια σταδιακή τάση κλιματικής επιδείνωσης; Ποιες είναι οι επιπτώσεις τους; Η επιστημονική στρατηγική που θα χρησιμοποιηθεί θα βασίζεται σε μια διεπιστημονική, πολυεπίπεδη προσέγγιση, συμπεριλαμβανομένων: (1) μιας φάσης χαρακτηρισμού γεωλογικών, υδρογεωλογικών και υδροχημικών πτυχών (2) μιας φάσης μοντελοποίησης: αφενός στο παρόν, για την επικύρωση των εννοιολογικών μοντέλων μέσω πρόβλεψης/αντιμετώπισης σε σχέση με την υδρογεωλογική συμπεριφορά, αφετέρου στο μέλλον, για την πρόβλεψη της συμπεριφοράς των υπόγειων υδροσυστημάτων υπό διάφορα σενάρια κλιματικών επιπτώσεων, και ειδικότερα για την αντίδρασή τους σε ακραία γεγονότα.